0

Textildorf Großschönau - Wioska Tekstylna


Großschönau jest bliżej związane z historią tkactwa adamaszku i frotte niż jakakolwiek inna gmina w Niemczech. Ponieważ w żadnym innym miejscu nie tkano tak wiele i tak długo prawdziwego adamaszku.
Na krajobraz miasta Großschönau ma to duży wpływ: każdy, kto odwiedzi to miejsce, zauważy wiele małych i dużych górnołużyckich domów przysłupowych, z których większość to były domy tkackie, niezwykle dużą liczbę willi dla wsi, które często należały do fabrykantów, ale także wiele fabryk i zakładów produkcyjnych, które są nadal wykorzystywane do celów przemysłowych, ale niestety niektóre z nich są też bezczynne. Coraz więcej jest też obszarów poddanych renowacji i przebudowie, gdzie we wcześniejszych budynkach grzechotały maszyny włókiennicze, a pracownicy pracujący na zmiany zarabiali na chleb powszedni.
Przemysł włókienniczy nadal kształtuje strukturę gospodarczą gminy, ale jej charakter się zmienia. Około 1834 r. fabryka adamaszku zatrudniała około 3 800 osób, co w tym czasie stanowiło trzy czwarte populacji. Obecnie w wiosce działają jeszcze dwie firmy, które sprzedają swoje produkty również na całym świecie: Damino GmbHtkająca adamaszek i Frottana Textil GmbH & Co.KG tkająca frotte, zatrudniające łącznie około 600 pracowników. Mimo że przemysł włókienniczy nie jest jedynym elementem przemysłu wytwórczego gminy, następuje coraz większe przesunięcie gospodarcze w kierunku drugiego filaru - turystyki.

Co chcemy osiągnąć?

Naszym celem jest dać Państwu pełen wgląd w temat tekstyliów z ich ciekawymi historycznymi i współczesnymi aspektami podczas Państwa pobytu w naszej gminie. Chcielibyśmy powiązać historyczne miejsca działalności przemysłu włókienniczego z teraźniejszością.

Temat tekstyliów można już autentycznie doświadczyć w wielu miejscach w naszej gminie:




Wycieczki grupowe można zarezerwować bezpośrednio w Punkcie Informacji Turystycznej. Tel.: +49 35841 2146

Szlak Tekstylny Großschönau - Textilpfad

Otwarty w 2014 roku Szlak Tekstylny łączy ważne stacje w mieście, które w przeszłości lub obecnie mają związek z lokalnym przemysłem tekstylnym. Należą do nich wille fabryczne i (dawne) fabryki, a także dawne domy tkaczy. Różne klasy społeczne i dziedziny życia w Großschönau, które były połączone przemysłem tekstylnym, są w ten sposób równomiernie oświetlone. Tablice informacyjne ustawione na poszczególnych stacjach zawierają fakty historyczne zapisane w języku niemieckim i czeskim oraz pokazują zdjęcia historyczne. Do tego dochodzą ekscytujące zagadki i zadania, które czekają na rozwiązanie.

Różnorodne tradycje włókiennicze w Großschönau

Kiedy myślimy o naszych bogatych tradycjach włókienniczych w Großschönau, adamaszek i frotte są słusznie na pierwszym planie. Ale nie powinniśmy też zapominać, że produkcja tekstyliów technicznych rozpoczęła się w naszym mieście ponad 70 lat temu. Gumowe pontony, tratwy ratunkowe i inne urządzenia ratujące życie wykonane z technicznych materiałów włókienniczych produkowane były od wielu dziesięcioleci. Stowarzyszenie wspierające szczególnie pamięta o tej tradycji w roku jubileuszowym. Poniższy artykuł Eckharda Schumanna ma na celu zachowanie pamięci o tym rozdziale historii tekstyliów z Großschönau, który niestety dobiegł końca.

Prof. Dr. Wolfgang Uhr
Tratwa ratunkowa dla 100 osób

Techniczne wyroby włókiennicze w Textildorf Großschönau

Przez ponad 70 lat w Großschönau produkowano nadmuchiwane łodzie, kamizelki ratunkowe, tratwy ratunkowe i namioty kempingowe. Jak to jest, że nadmuchiwane urządzenia ratujące życie dla żeglugi i lotnictwa zostały wyprodukowane w regionie gór średniej wysokości? Należy wziąć pod uwagę dwie niemieckie firmy. Założony w 1931 r. w Berlinie Deutsche Schlauchbootfabrik (fabryka dmuchanych łodzi) "Hans Scheibert" produkował m. in. dla niemieckiego Wehrmachtu nadmuchiwane łodzie i nadmuchiwane tratwy ratunkowe. W 1940 r. produkcja wojenna firmy została przeniesiona do fabryk w Saksonii i na Śląsku. Fabryki dmuchanych łodzi powstały w Großschönau i w Grottau.
Firma C. G. Hänsch, założona w Großschönau w 1832 r. , była jedną z największych i najbardziej tradycyjnych fabryk włókienniczych w mieście. W 1942 roku firma ta została zobowiązana do udostępnienia pomieszczeń i personelu Deutsche Schlauchbootfabrik do produkcji artykułów zbrojeniowych. Oprócz miejscowego personelu zatrudniano także robotników przymusowych, a w niektórych przypadkach jeńców wojennych.
W związku z produkcją zbrojeniową w 1946 r. wywłaszczono trzy piąte majątku i budynków firmy C. G. Hänsch. W 1958 r. przedsiębiorstwo musiało przejąć udziały państwowe i zostało całkowicie znacjonalizowane w 1972 r. w NRD. Powstała państwowa firma Webzwirn, powiązana z VEB Frottana. Likwidacja miała miejsce w 1990 r.
Po zakończeniu produkcji łodzi gumowych w Großschönau do celów wojskowych produkcja poszła w kierunku gotowej odzieży. Gumowane tkaniny zostały użyte do produkcji kamizelek ratunkowych dla sektora morskiego, kombinezonów na bizmut SDAG, płaszczy i kombinacji dla Policji Ludowej oraz kombinezonów bojowych dla Marynarki Wojennej. Po wojnie towary wytwarzano przy stosunkowo niewielkich zasobach. W tym celu wykorzystano pozostałości materiałów, które były jeszcze dostępne z poprzedniej produkcji. Ponadto ludności można było zaoferować wiele wariantów namiotów kempingowych. Namioty z Górnych Łużyc były pożądanymi przedmiotami i mogły być eksportowane do wielu krajów.
Następca firmy Deutsche Schlauchbootfabrik kontynuował produkcję nadmuchiwanych łodzi, tratw ratunkowych, kamizelek ratunkowych, namiotów i kopuł pneumatycznych pod różnymi nazwami firm, takimi jak VEB Sächsische Wetterschutzbekleidung (Saksońska odzież chroniąca przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi), VEB Sportboot (Łódź sportowa) oraz jako zakład nr 5 VEB Textil- und Veredlungsbetrieb Neugersdorf (Firma włókiennicza i wykończeniowa w Neugersdorfie). Tekstylia techniczne zostały opracowane w dużym stopniu w zależności od funkcjonalności. Są one wykorzystywane w produkcji sprzętu ratowniczego, namiotów i sprzętu sportowego. Są one również wykorzystywane w budownictwie, medycynie i podróżach kosmicznych.
Po zjednoczeniu Niemiec niektórzy pracownicy starali się zreprywatyzować firmę. W 1990 roku powstała firma Seetex GmbH Großschönau. Następnie w 1991 r. niemiecka fabryka łodzi pneumatycznych „Hans Scheibert“ Eschershausen przejęła od Treuhand firmę Großschönau jako zakład nr 2. Niewielki dział, wywodzący się z grupy badawczej odzieży Wissenschaftlich-Technisches Zentrum Technische Textilien Dresden (Naukowego i Technicznego Centrum Materiałów Technicznych w Dreźnie) opracował do roku 2000 różne serie tratw ratunkowych. Zgodnie z najnowszymi wymogami międzynarodowymi, były to również samo naprawiające się i odwracalne tratwy ratunkowe.
W Großschönau zaprojektowano i wyprodukowano pierwsze niemieckie tratwy o dużej pojemności o zdolności ratowniczej od 100 do 150 osób. Testy prototypów odbywały się głównie w Waldstrandbad (leśne kąpielisko) w Großschönau.
W 2001 roku Deutsche Schlauchbootfabrik został sprzedany przedsiębiorstwu Wardle Storys (Safety and Survival Equipment) Ltd. w Wielkiej Brytanii. Firma została przemianowana na DSB Deutsche Schlauchboot GmbH.
W latach 2005-2008 zakład w Großschönau produkował korpusy tratw w ramach produkcji lotniczej angielskiego przedsiębiorstwa RFD. Pomimo licznych zamówień na produkcję nadmuchiwanych tratw ratunkowych dla żeglugi i lotnictwa, w 2008 r. zarząd Irlandii Północnej zamknął zakład w Großschönau, a duża część produkcji została zlecona Chinom i Irlandii Północnej. Nagle cała wysoko zmotywowana siła robocza stała się bezrobotna.

Tkaniny techniczne są nadal produkowane i montowane w naszym regionie w następujących fabrykach:
- Fa. C. F. Weber, Spitzkunnersdorf
- Heytex Neugersdorf GmbH
- OLUTEX Oberlausitzer Luftfahrttextilien, Seifhennersdorf
- SPEKON Aircraft und Aerospace GmbH, Seifhennersdorf
- Ploucquet GmbH, Zittau
- dwt Zelte Niesky GmbH

W celu dalszego sensownego wykorzystania budynków dawnego przedsiębiorstwa C. G. Hänsch, gmina Großschönau zakupiła kompleks budynków. Istniejące już Muzeum Motocykli i Techniki przeniosło się tam obecnie ze swojej starej lokalizacji przy David Goldberg Street i zostało uzupełnione o wystawę przemysłową na temat rozwoju i produkcji nadmuchiwanych urządzeń ratujących życie dla żeglugi i lotnictwa. W ten sposób rzadka historia produkcji w Großschönau nie zostanie zapomniana.

Eckhard Schumann zdjęcia: E. Schumann
Dawna fabryka dmuchanych łodzi, obecnie Muzeum Motocykli i Techniki
Skokochron SPP4000

Wioska Tekstylna Großschönau należy do wspólnoty interesów, która nazywa siebie "Sachsens Erlebnisdörfer" (Saksońskimi Wioskami Przygód). Wszystkie wioski tej społeczności są tematycznie ukształtowane przez ich rozwój i ich zadaniem jest, żeby ich działalność stała się namacalna dla ich gości.
Więcej na ten temat można dowiedzieć się na portalu internetowym Wiosek Przygód.

Was ist los in Großschönau?

 

Quartierübersicht

Sie benötigen eine Unterkunft?
Besuchen Sie doch unsere Partnerseite zittauergebirge-ferien.de:
Gastgeber in Großschönau
Gastgeber in Waltersdorf
Gastgeber in Hainewalde

Naturpark Zittauer Gebirge